O POLSKICH DOKUMENTACH ETNOGRAFICZNYCH PISZE MAGDALENA CIESIELSKA
Zapraszamy na pierwszą odsłonę comiesięcznego cyklu Polskie Dokumenty Etnograficzne. W tym miesiącu Magdalena Ciesielska, doktorantka w Instytucie Sztuk Audiowizualnych UJ, pisze o dwu filmach o tematyce romskiej: pierwszy, „Zanim opadną liście” Władysława Ślesickiego, wpisuje się w szereg wybitnych polskich dokumentów, powstałych w latach 60.; drugi, „Gadzio” Kryspina Pluty, to obraz współczesnego cygańskiego życia.
W historii światowego kina można napotkać wiele wybitnych dokumentów opisujących życie i folklor cygańskiej mniejszości, w Polsce jednak taka tematyka nigdy nie cieszyła się zbytnią popularnością. Etnografia inspirowała wprawdzie niektórych polskich twórców, ale ich filmy dotyczyły przede wszystkim narodowego folkloru. Z pewnością niebagatelną rolę odegrał tutaj fakt, że w przeciwieństwie do Słowacji czy Rumunii, w Polsce Cyganie nigdy nie zżyli się jakoś szczególnie mocno z wiejskim krajobrazem, nie stanowili też większego problemu społeczno-ekonomicznego. Czynniki te wpłynęły na słabą obecność Cyganów w powszechnej świadomości i tym samym na niewielkie zainteresowanie ich kulturą. Nie oznacza to jednak, że w rodzimej kinematografii wspomniany wątek został całkowicie pominięty. I choć pod względem ilości filmów o Cyganach nie możemy porównywać się do naszych południowych sąsiadów, to i w polskim kinie znajduje się co najmniej kilka ciekawych obrazów poruszających tematykę romską. Najwybitniejszym i zarazem najbardziej znanym jest film pt „Zanim opadną liście” Władysława Ślesickiego z 1964 roku. [...]
Cały tekst Magdaleny Ciesielskiej przeczytasz tutaj