POLSKIE FILMY W PROGRAMIE IDFA
Właśnie poznaliśmy cały program prestiżowego festiwalu IDFA. Finalnie w programie znalazło się aż pięć polskich produkcji. Oprócz ogłoszonego wcześniej „Bloodline” Wojciecha Węglarza, publiczność amsterdamskiej imprezy będzie mogła zobaczyć „Gościa” Zviki Gregory Portnoy i Zuzanny Solakiewicz, „Pociągi” Macieja J. Drygasa, „Lift Lady” Marcina Modzelewskiego oraz „Ostatnią wyprawę” Elizy Kubarskiej.
Amsterdamski Festiwal Filmów Dokumentalnych IDFA jest największym i jednym z najważniejszych festiwali dokumentalnych na świecie. Co roku przyciąga ponad 280 tys. widzów, w tym pond 3 tysiące gości z branży dokumentalnej, a pokazywane na IDFA filmy często stają się później festiwalowymi ulubieńcami.
Pięć polskich produkcji znalazło się w tegorocznym programie imprezy. W międzynarodowym konkursie filmów krótkometrażowych jury będzie oceniać „Bloodline” Wojciecha Węglarza. Więcej pisaliśmy o tym tutaj. Z kolei do międzynarodowego konkursu dokumentalnego zaproszono aż dwa tytuły. O najważniejszą nagrodę będą ubiegały się „Gość” Zviki Gregory Portnoy i Zuzanny Solakiewicz oraz „Pociągi” Macieja J. Drygasa. Ten pierwszy opowiada o wydarzeniach na granicy między Polską a Białorusią. W 2021 roku uchodźcy stali się pionkami w politycznje grze: Białoruś obiecywała im swobodny dostęp do UE, ale w Polsce spotykali się z brutalnymi wycofaniami, które zmuszały ich do powrotu na Białoruś. Tam byli ponownie kierowani z powrotem na granicę z Polską, tworząc koszmarne, nierozwiązane patowe starcie na nieprzyjaznym, bagnistym terenie. Bohater dokumentu duetu reżyserek, Maciek, mieszka z rodziną po polskiej stronie granicy i udziela schronienia wycieńczonemu syryjskiemu uchodźcy, 27-letniemu Alhyderowi. Gdy Alhyder odzyskuje siły, staje przed trudnym pytaniem: co teraz? Dokąd może pójść, nie narażając siebie ani Maćka?
Film „Pociągi” otwiera cytat z Franza Kafki: „Nadziei jest wiele. Nieskończona ilość nadziei. Ale nie dla nas.” Te słowa unoszą się jak ciemna chmura nad tym dokumentem złożonym z materiałów archiwalnych, który tworzy zbiorowy portret ludzi w Europie XX wieku, uchwytując ich nadzieje, pragnienia, dramaty i tragedie. Czasy się zmieniają, ale schemat się powtarza. Materiały archiwalne w niemym filmie Macieja J. Drygasa wywołują nieuchronne poczucie cyklu radości i zniszczenia, piękna i goryczy. Obraz plątaniny torów i zwrotnic kolejowych budzi pytanie: którą drogę wybierze ludzkość?
W pozakonkursowej sekcji Luminous pokazane zostaną „Ostatnia wyprawa” Elizy Kubarskiej oraz krótkometrażowa „Lift Lady” Marcina Modzelewskiego. Bohaterką pełnometrażowego dokumentu jest Wanda Rutkiewicz, najwybitniejsza polska alpinistka, która zaginęła 13 maja 1992 roku w drodze na Kanczendzongę. Jej ciała nigdy nie odnaleziono. Podobno jej matka powiedziała, że jeśli Wanda nie wróci to oznacza, że postanowiła odejść do zakonu buddyjskiego. Śladem ostatniej wyprawy Wandy rusza reżyserka Eliza Kubarska, która sama jest alpinistką. Rozmawia ze świadkami tamtych wydarzeń, konfrontuje ich z popularnymi teoriami na temat zniknięcia Wandy. Czy to możliwe, że himalaistka wciąż żyje? Narratorką filmu jest sama Rutkiewicz, która prowadziła intymny audio-dziennik na temat swoich podróży.
W filmie Modzelewskiego poznajemy Mzię. Kiedy bohaterka była młodsza, a Gruzja właśnie odzyskała niepodległość po upadku Związku Radzieckiego, walczyła jako snajperka przeciwko rosyjskiej agresji w Abchazji. Teraz, na jesieni swojego życia, zarządza windą w brutalistycznym bloku mieszkalnym w Tbilisi. Winda służy mieszkańcom, ale może być również używana, aby dostać się do labiryntu konstrukcji i mostu, prowadzącego do wyższej części dzielnicy. Mzia mieszka z kotem w małym pomieszczeniu obok szybu windy, gdzie obserwuje jej działanie na ziarnistym ekranie. Jednak kiedy „jej” winda się psuje, rozpoczyna się tragikomiczna odyseja. Mzia nie może skontaktować się z technikiem, a lokalne władze nie odpowiadają na telefony ani listy, więc sumienna operatorka windy musi rozczarować sfrustrowanych mieszkańców.
Pełen program festiwalu można znaleźć na stronie internetowej wydarzenia.