POLSKI DOKUMENT NA MIĘDZYNARODOWYCH FESTIWALACH – PODSUMOWANIE 2018 ROKU
W 2018 roku polskie dokumenty zostały pokazane na międzynarodowych festiwalach filmowych ponad 550 razy, zdobywając łącznie 74 nagrody. Polski film dokumentalny był gościem specjalnym m.in. festiwalu MakeDox w Macedonii czy Escales Documentaries we Francji. Zapraszamy na podsumowanie poprzedniego roku.
W roku 2018 polski film dokumentalny odniósł wiele sukcesów na arenie międzynarodowej. Redakcja Polish Docs już po raz ósmy przygotowała liczbowe zestawienie festiwalowych pokazów i nagród zdobytych przez polskich twórców.
W ubiegłym roku polski dokument zaprezentowany został na ponad 240 festiwalach na całym świecie. Przez dwanaście miesięcy odbyło się ponad 550 pokazów filmów, z czego około 360 stanowiły pokazy konkursowe. W 2018 roku międzynarodowa publiczność zobaczyła na festiwalach ponad 130 polskich tytułów dokumentalnych.
W tym roku, po raz kolejny, ulubieńcem zagranicznych selekcjonerów został film krótkometrażowy. Rekordzistą w festiwalowych pokazach okazał się dokument „Over the limit” Marty Prus, który zaprezenotwano 51 razy! Na podium znalazł się także krótkometrażowy „Proch” Jakuba Radeja, który zaprezentowano 34 razy oraz film „Wolta” Karoliny Poryzały i Moniki Koteckiej z 26 pokazami. Zaraz za nim pojawił się pełnometrażowy dokument „Książę i dybuk” Elwiry Niewiery i Piotra Rosołowskiego z 24 pokazami.
Ubiegłoroczny lider zestawienia, krótkometrażowy dokument „Więzi” Zofii Kowalewskiej pokazany został 17 razy. 2018 rok był też dobrym rokiem dla filmu „Siostry” Michała Hytrosia oraz „Ethopiques – muzyka duszy” Macieja Bochniaka – oba dokumenty pokazane zostały na międzynarodowych festiwalach 15 razy. W tym roku również dobrze sobie radził dokument „Dwa światy” Macieja Adamka – 14 festiwali zaprosiło go do swojego programu.
Kilkunastoma prezentacjami może się też pochwalić „Call me Tony” Klaudiusza Chrostowskiego, „Jak zostać papieżem?” Justyny Mytnik (12), a także „Najbrzydszy samochód świata” Grzegorza Szczepaniaka, „Żalanasz - pusty brzeg” Marcina Sautera oraz „Raz dwa zero” Anny Pawluczuk (11). Na dziesięciu festiwalach w ubiegłym roku zostały pokazane filmy „Home Games” Alisy Kovalenko oraz „Euforia” Natalii Pietsch.
W ubiegłym roku Polscy dokumentaliści zdobyli na świecie 74 nagrody. Jeśli spojrzymy na ilość zdobytych wyróżnień przez poszczególne filmy, to tu pierwsze miejsce wygląda podobnie jak w przypadku ilości pokazów: na pierwszym miejscu „Proch” z 11 nagrodami. Na podium także „Over the limit” z 9 nagrodami oraz „Dos Islas” Adriany F. Castellanos z pięcioma nagrodami. Cztery nagrody w 2018 roku zdobył dokument „Home Games”, „Siostry” oraz „Żalanasz – pusty brzeg”.
„Proch” został w tym roku doceniony m.in. na jednym z najważniejszych festiwali filmów krótkometrażowych w Clermont-Ferrnad we Francji, a także na Miradas Doc w Hiszpanii, DOKer Moscow w Rosji, Quebec City Film Festival w Kanadzie czy FEST – New Directors w Portugalii. Wśród nagród dla „Over the Limit” warto wspomnieć o Audience Award na Flahertiana Film Festival, Special Jury Award w Mińsku czy pięciu nagrodach na Krakowskim Festiwalu Filmowym.
Natomiast „Żalanasz – pusty brzeg” został wyróżniony m.in. nagrodą na TRT Documentary Awards, Docudays Kosovo oraz Budapest International Documentary Festival.
Warto przypomnieć także, że „Wolta” została nominowana do prestiżowej nagrody Cinema Eye Honors, a „Komunia” Anny Zameckiej w wyniku sukcesów z ostatnich lat znalazła się na shortliście do Oscarów 2019.
W 2018 roku nie zabrakło polskich filmów na ważnych festiwalach. W styczniu odbył się także włoski Trieste Film Festiwal, na którym zagościła duża reprezentacja polskich filmów. Wśród pokazywanych tam dokumentów można było zobaczyć filmy: „Beksińscy. Album wideofoniczny” Marcina Borchardta, „Over the limit”, „Biegaczy” Łukasza Borowskiego oraz „Księcia i dybuka” . Film Marcina Borchadta w styczniu miał też swoją skandynawską premierę na Göteborg Film Festival w Szwecji.
W drugiej połowie stycznia w USA odbyły się dwa ważne festiwale: Sundance oraz Slamdance. W pierwszym z nich wzięła udział „Wolta” Moniki Koteckiej i Karoliny Poryzały, na drugim swoją amerykańską premierę miała „Ikona” Wojciecha Kasperskiego.
Polskie filmy zagościły w tym roku też na największych festiwalach dokumentalnych. Podczas Budapest International Documentary Festival, zaprezentowano "Więzi" Zofii Kowalewskiej, "Żalanasz - pusty brzeg" Marcina Sautera oraz „Komunię” Anny Zameckiej. Dwa ostatnie z festiwalu wróciły z nagrodą.
Natomiast na przełomie lutego i marca w Chorwacji odbył się Zagreb Dox, gdzie zaproszono pięć polskich dokumentów, a dwa z nich „Over the Limit” i „Call me Tony” Klaudiusza Chrostowskiego znalazło się w gronie laureatów festiwalu.
Na przełomie kwietnia i maja w programie Międzynarodowego Festiwalu Filmów Dokumentalnych Hot Docs w Kanadzie aż znalazło się pięć polskich dokumentów: „Beksińscy. Album wideofoniczny”, „Sen Leocadii” Krzysztofa Nowickiego, „Hugo” Wojciecha Klimali i Mateusza Wajdy, „Over the Limit” oraz „Książę i dybuk”. Dokumenty Marty Prus oraz Elwiry Niewiery i Piotra Rosołowskiego pojawiły się także na festiwalu DocAviv w Izraelu, a obok nich zaprezentowano „Woltę” oraz „Call me Tony”. „Woltę” można było też zobaczyć na festiwalu BFI w Wielkiej Brytanii.
W czerwcu na AFI Docs zaprezentowano „Over the Limit” i „Raz dwa zero” Anny Pawluczuk, a na Brooklyn Film Festival „Jak zostać papieżem?” Justyny Mytnik i „Kolekcję” Marcina Polara. Natomiast swoje międzynarodowe premiery w Portugalii na DocLisboa miały filmy „Warany z Komodo” Michała Borczucha oraz „Gość” Sebastiana Webera.
Trzy polskie dokumenty zostały docenione podczas jednego z najważniejszych festiwali filmów dokumentalnych w Europie, IDFA w Holandii: „In Touch” Pawła Ziemilskiego otrzymał The IDFA Special Jury Award for Mid-Length Documentary, „Tańczę dla ciebie” Katarzyny Lesisz - Award for Best Children’s Documentary, a „Summa” Andrei Kutsila The IDFA Award for Best Mid-Length Documentary. W sumie w tym roku w Amsterdamie o nagrodę walczyło aż sześć polskich dokumentów (także m.in. „Miłość bezwarunkowa” Rafała Łysaka, „Połączeni” Aleksandry Maciejczyk oraz „Diagnoza” Ewy Podgórskiej), a sześć filmów zostało pokazanych w sekcjach pozakonkursowych.
Na DOK Leipzig w Niemczech dwa dokumenty stanęły do konkursowych rywalizacji, a dwa pojawiły się w sekcjach pozakonkursowych. W konkursowych pokazach widzowie zobaczyli „Symfonia fabryki Ursus” Jaśminy Wójcik oraz „Siostry” Michała Hytrosia.
W 2018 roku odbyło się także kilka przeglądów polskich filmów dokumentalnych. W sierpniu z inicjatywy KFF odbył się przegląd polskich filmów dokumentalnych „Meet the Poles!” na MAKEDOX Creative Documentary Film Festival w Macedonii. W ramach programu pokazanych zostało dwanaście nowych, nagradzanych na festiwalach dokumentów, odbyły się także warsztaty prowadzone przez Wojciecha Staronia. Przegląd poprzedził program „Masters from Krakow”, podczas którego zaprezentowano dziesięć filmów – laureatów Krakowskiego Festiwalu Filmowego, stanowiących klasykę polskiego dokumentu.
We wrześniu widzowie Open City Documentary Festival w Londynie zobaczyli współorganizowaną przez KFF retrospektywę filmów mistrza polskiego dokumentu kreacyjnego – Bogdana Dziworskiego, a w listopadzie, podczas festiwalu Escales Documentaires w La Rochelle, przegląd najnowszych polskich dokumentów.
Polskie dokumenty krótkometrażowe zostały zaprezentowane też podczas pokazu Poland Now w Turcji.
W 2018 roku, oprócz gotowych filmów, świetnie radziły sobie także projekty dokumentalne, prezentowane i nagradzane na międzynarodowych wydarzeniach branżowych: pitchingach, forach i spotkaniach koprodukcyjnych. „The White Chef” Grzegorza Piekarskiego (prod. Kijora Film) był prezentowany na pitchingu podczas Docs in Progress na Visions du Reel w szwajcarskim Nyon, „The Future is Forever” Any Brzezińskiej na prestiżowym Hot Docs Forum w Kanadzie, a projekt „Zostań ze mną, tato” Małgorzaty Goździk (prod. Big Wave Films), został przedstawiony podczas Docu Talents from the East. W Lizbonie na pitchingu podczas Lisbon Docs zaprezentowano projekt „George Tooker” Macieja Thiema i Antoniego Gralka oraz „Lessons in Democracy” Michała Helwaka (prod. Marcin Wierzchosławski).
Podczas tegorocznej edycji programu Emerging Producers organizowanego podczas Jihlava International Documentary FF Polskę reprezentował Stanisław Zaborowski, a na warsztatach Match Me! w ramach Locarno FF – Karolina Galuba z Furia Film z projektem „Tony Halik. Urodzony dla przygody”.
Duża delegacja polskich producentów wzięła udział w East Doc Platform – spotkaniach koprodukcyjnych i pitchingach projektów dokumentalnych organizowanych przez Insitute of Documentary Film w Pradze.
W wydarzeniu wzięło udział jedenaście projektów z Polski, a trzy z nich zostały nagrodzone podczas pitchingów. East Doc Platform Award przyznawaną przez East Doc Platform Jury został uhonorowany projekt „The Last Relic” w reżyserii Marianny Kaat, produkowany przez Dorotę Roszkowską. Dwie nagrody na East Doc Platform zdobył projekt „Angels of Sinjar. Yazidis - 21st Century Genocide” w reżyserii Hanny Polak, produkowany przez Hannę Polak i Simone Baumann. Projekt otrzymał Česká televize Co-production Award and HBO Europe Award.
Natomiast „Lesson of Love” Małgorzaty Goliszewskiej oraz Katarzyny Matei, produkowany przez Annę Stylińską film otrzymał w Czechach DOK Leipzig Co-Production Market and DOK Preview Award. Dzięki temu projekt wziął udział w DOK Leipzig CO-Pro Market. W Lipsku zaprezentowano też „Ambulans Polska-Syria” Aleksandra Zalewskiego (prod. Aksamit).
W minionym roku już po raz dwunasty Krakowska Fundacja Filmowa zorganizowała narodowe stoisko Polish Docs na targach Sunny Side of the Doc w La Rochelle – największych targach kina dokumentalnego w Europie. Jak co roku na polskim stoisku promowane były najnowsze polskie produkcje dokumentalne, a akredytowani producenci mieli szansę szukać pieniędzy na realizację swoich projektów i poszerzać międzynarodowe kontakty.
Tradycyjnie KFF przygotowała polskie programy filmowe Polish Docs na targach dokumentalnych Doc Shop, festiwalu Hot Docs w Kanadzie, Docs for Sale podczas IDFA w Holandii, Doc Market podczas Thessaloniki Documentary Festival w Grecji, Doc Outlook podczas Visions du Reel w Szwajcarii, East Silver w Czechach czy DOK Market podczas DOK Leipzig w Niemczech. W ramach DOK Leipzig odbyło się również, zorganizowane przez KFF wspólnie z Doc Lab Poland spotkanie z najważniejszymi przedstawicielami branży dokumentalnej Polish Docs - Meeting with Decision Makers, a podczas IDFA Polish Docs wraz z Doc Lab Poland i HBO Europe było po raz kolejny gospodarzem Guests Meet Guests przygotowanym dla kilkuset międzynarodowych gości festiwalu.
Wydarzenia organizowane lub współorganizowane przez KFF odbyły dzięki wsparciu: Polskiego Instytut Sztuki Filmowej, Krakowskiego Biuro Festiwalowego, Kraków Film Commission, a także partnerów zagranicznych – IDFA, Hot Docs, DOK Leipzig, Clermont-Ferrand ISFF, EDN, Sundance Institute, Institute of Documentary Films, Thessaloniki IDFF, Visions du Reel, Makedox i Sunny Side of the Doc.
LISTA NAGRÓD DLA POLSKICH FILMÓW DOKUMENTALNYCH W 2018 ROKU*
Arabski sekret, reż. Julia Groszek
Ismailia International Film Festival for Documentaries and Shorts, Egipy - Jury Prize
Biegacze, reż. Łukasz Borowski
Festival du film des Diablerets: Montagne- Exploits – Environment, Szwajcaria - Prix du Lions Club Chablais
Buenos Aires Runners Film Festival, Argentyna - Best Director Award
Bilbao Mendi Film Festival, Hiszpania - Best Script Award
Call Me Tony, reż. Klaudiusz Chrostowski
ZagrebDOX 2018, Chorwacja - Special Mention
15th Millennium Docs Against Gravity Film Festival, Polska - “Zwierciadło” Award for Best Psychology Feature
Daniel, reż. Anastazja Dąbrowska
15th Millennium Docs Against Gravity Film Festival, Polska - Grand Prix FINA
Desert Coffee, reż. Michael Lypinsky
DocsMX, Meksyk - Special Mention
Dochodzenie do siebie, reż. Jan Grobliński
Opavski Pav Student Film Festival, Czechy – Best Documentary
Dos Islas, Adriana F. Castellanos
Muestra Joven ICAIC, Kuba - Mención Documental, Mejor Sonido directo, Premio Fundación Antonio Núñez Jiménez de la Naturaleza y el Hombre, Menciones Documental
The Latino and Iberian Film Festival Yale, USA - Special Mention
Dwa światy, reż. Maciej Adamek
Crimean Open Documentary Films Festival “CrimeaDoc", Krym - Grand Prix
Pärnu Film Festival, Estonia - Best Doc for Kids
Breaking Down Borders, Rosja - Best Short Documentary
Film dla Stasia, reż. Monika Meleń
Breaking Down Borders, Rosja - The Most Life-affirming Film
Gość, reż. Sebastian Weber
Doclisboa, Portugalia - Portuguese Authors Society Jury Award, Ageas Insurance Award for best short film
Have no fear, reż. Beata Calińska, Sarah Jacobson
Talca Intenational Film Festival, Chile - Best Documentary
Cyprus International Film Festival, Cypr - Best Documentary Director
Home Games, reż. Alisa Kovalenko
Odessa International Film Festival, Ukraina - Best European Documentary Award
Duhok International Film Festival, Irak - Best International Documentary
Listapad Minsk IFF, Białoruś - Grand Prix of the Best Documentary
ArtDocFest Russian Open Documentary Film Festival, Rosja - Special Mention of the Jury
In Touch, reż. Paweł Ziemilski
IDFA, Holandia - The IDFA Special Jury Award for Mid-Length Documentary
Komunia, reż. Anna Zamecka
Budapest International Documentary Festival, Węgry - Best Film
Festival du film d'education, Francja - Prix du long-metrage d'education
Koncert na dwoje, reż. Tomasz Drozdowicz
34th Warsaw Film Festival, Polska - Audience Award
Książę i dybuk, reż. Elwira Niewiera, Piotr Rosłowski
15th Millennium Docs Against Gravity Film Festival, Polska - Chopin’s Nose Award for Best Music and Art Feature
Docs Barcelona – Main Prize in „What the Doc!“
Krzyżoki, reż. Anna Gawlita
Camerimage International Film Festival, Polska - Golden Frog
Love Express. Zaginięcie Waleriana Borowczyka, reż. Jakub Mikurda
15th Millennium Docs Against Gravity Film Festival, Polska - Chopin’s Nose Award
Między nami, reż. Marcin Miller
15th Millennium Docs Against Gravity Film Festival, Polska - Grand Prix Discovery
Nie ma spania, reż. Emmanuel Levy
Le MUP – Festival International humaniste de court metrage!, Kanada – II Prize
Najbrzydszy samochód świata, reż. Grzegorz Szczepaniak
15th Neisse Film Festival, Niemcy - Special Award of Filmverband Sachsen
Ostatni Junak, reż. Mikołaj Janik
15th Millennium Docs Against Gravity Film Festival, Polska – Audience Award
Over the limit, reż. Marta Prus
8th LuxFilmFest, Luksemburg - Documentary Award by BGL BNP Paribas
ZagrebDOX 2018, Chorwacja - Little Stamp
58th Krakow Film Festival, Polska - The Silver Horn, Silver Hobby-Horse, The Award for the best short and documentary films producer in Poland, Best Cinematography Award under the patronage of The Polish Society of Cinematographers, Audience Award
Flahertiana International Documentary Film Festival, Rosja - Audience Award
Listapad Minsk IFF, Białoruś - Special Jury Award
Proch, reż. Jakub Radej
12th Miradas Doc International Documentary Film Festival, Hiszpania - Mejor Ópera Prima
Clermont-Ferrand ISFF, Francja - Best Documentary
Febiofest, Słowacja - Best Short Film
Short Waves 2018, Polska - 3rd Prize
DOKer Moscow, Rosja - Best Short Documentary
Sehsüchte Film Festival, Niemcy - Special Mention
5th Opavsky Pav, Czechy - Audience Award
FEST — New Directors | New Films Festival, Portugalia - Melhor Curta - metragem de Documentário
Quebec City Film Festival, Kanada - Grand Prix
Curtocircuito IFF, Hiszpania - Special Mention
Filmets Badalona, Hiszpania - Venus of Badalona for Best European Film
Proszę o ciszę, reż. Eri Mizutani
26th Curtas Vila do Conde IFF, Portugalia - Best European Film School Prize
Siostry, reż. Michał Hytroś
58th Krakow Film Festival, Polska - Silver Dragon, Special Mention
Kinofilm: Manchester International Film Festival, Wielka Brytania - Runner Up Best Student Award
Cinemaiubit International Student Film Festival, Rumunia - Best Short Documentary
Summa, reż. Andrei Kutsila
IDFA, Holandia - Best Mid-Lenght Documentary
Śpiewać, reż. Olga Korotkaya
Flahertiana International Documentary Film Festival, Rosja - Special Jury Mention
Tańczę dla ciebie, reż. Katarzyna Lesisz
IDFA, Holandia - Best Children’s Documentary in the Kids & Docs Competition
Universam Grochów, reż. Tomasz Knittel
34th Warsaw Film Festival, Polska - Audience Award
58th Krakow Film Festival, Polska - Maciej Szumowski Award
Wehikuł czasu, reż. Jan Bujnowski
Go Debut European Film Festival, Lithuania - Grand Prix
Więzi, reż. Zofia Kowalewska
Molodist IFF, Ukraina - Best Student Film
Wolta, reż. Monika Kotecka, Karolina Poryzała
20th Mecal Pro IS Film and Animation Festival, Hiszpania - Second Jury Price
Żalanasz – pusty brzeg, reż. Marcin Sauter
Budapest International Documentary Festival, Węgry - Best Film
Docudays UA, Ukraina - Special Mention
TRT Documentary Awards, Turcja - Best Documentary Award
ETNOFILM Čadca 2018, Słowacja - Award of the Festival Director
*dane zgromadzone na podstawie informacji otrzymywanych od producentów, filmowców i festiwali przez Polish Docs. Jeśli wiecie Państwo o nagrodach zagranicznych dla polskich dokumentów, które nie znalazły się w tym zestawieniu, prosimy o nadsyłanie takich informacji do redakcji portalu: redakcja@polishdocs.pl